Gedrag van een verslaafde: verslavend gedrag en hoe herken je een verslaafde

Wat is nu typerend verslavend gedrag? Vaak kun je bij een verslaafde dwangmatig en obsessief gedrag herkennen. In sommige gevallen kan iemand zijn probleem goed verbloemen, maar meestal zijn er een aantal kenmerkende gedragingen die toonbaar maken dat iemand kampt met een verslaving. Er zijn verschillende tekenen die kunnen wijzen op een verslaving; deze tekenen kunnen zich uiten in zowel gedrag als lichamelijke verschijnselen die iemand kan vertonen. Verslaving heeft bovendien invloed op meerdere gebieden van het leven, zoals werk, sociale contacten en de thuissituatie. Wij zijn er voor je om te helpen bij een verslavingsgedrag.

Wat is het gedrag van een verslaafde?

Het gedrag van een verslaafde is vaak dwangmatig, obsessief en gericht op gebruik. Alles draait om het middel of de handeling: alcohol, drugs, gokken, gamen of iets anders dat tijdelijk rust of ontspanning geeft. Iemand kan liegen of manipuleren om het gebruik te verbergen, of afspraken niet nakomen. Dit is geen onwil, maar een gevolg van de controle die de verslaving heeft over iemands brein.

Vaak zijn er duidelijke signalen die je kunt herkennen:

• Steeds meer tijd besteden aan het middel of gedrag
• Beloftes verbreken of ontwijken
• Emotionele wisselingen, prikkelbaarheid of afstandelijkheid
• Verwaarlozing van werk, gezin of uiterlijk
• Ontkenning van het probleem

Wanneer iemand wordt aangesproken op zijn gebruik, kan dit leiden tot heftige reacties of zelfs agressie. Dat komt voort uit angst, schaamte of verlies van controle – emoties die diep verweven zijn met verslavingsgedrag.

Kenmerken verslavingsgedrag

Het gedrag van een verslaafde is zowel voorspelbaar als onvoorspelbaar. Dit kan het lastig maken om jullie relatie goed te houden. Manipuleren, liegen en bedriegen zijn de drie bekendste gedragingen die voortkomen uit een verslaving. Dit is vaak gericht op dierbaren en de directe omgeving, zodat de persoon in kwestie kan blijven gebruiken. Wanneer iemand de verslaafde aanspreekt op zijn gebruik, kan een heftige reactie of soms zelfs agressie het resultaat zijn. Ook verwaarlozing komt voor, zowel van de gezondheid als van verantwoordelijkheden, verplichtingen, sociale contacten en hobby's.

Het gedrag van een verslaafde is ook te herkennen aan het gebrek aan motivatie, initiatief en eigenwaarde. Alle tijd, energie en geld die iemand nog over heeft, wordt gestoken in gebruiken. Als laatste komen ook ontkenning en bagatellisering van de verslaving soms voor.

Hoe herken je een verslaving bij een ander?

Een verslaving kun je herkennen aan veranderingen in gedrag, stemming en prioriteiten. Let bijvoorbeeld op:

• Onverklaarbare stemmingswisselingen
• Geheime of ontwijkende houding
• Financiële problemen of spullen die verdwijnen
• Verlies van interesse in hobby’s of sociale contacten
• Onbetrouwbaarheid en beloftes die niet worden nagekomen

Herken je deze signalen bij iemand in je omgeving? Dan is de kans groot dat er sprake is van verslavingsgedrag. Je kunt dit bespreekbaar maken zonder te oordelen. Vaak is een eerlijk gesprek de eerste stap richting herstel.

Oorzaken van verslavings gedrag

Verslavend gedrag ontstaat meestal niet zomaar bij jou. Vaak is er sprake van een combinatie van verschillende oorzaken die samen leiden tot het ontwikkelen van jouw verslaving. Biologische factoren, zoals erfelijkheid en genetische aanleg, kunnen ervoor zorgen dat jij gevoeliger bent voor het ontwikkelen van een verslaving. Daarnaast spelen psychische factoren een grote rol in jouw situatie. Denk hierbij aan depressie, angst of andere mentale gezondheidsproblemen, waardoor jij sneller naar middelen of bepaald gedrag grijpt om je beter te voelen.

Ook jouw sociale omgeving is belangrijk voor jouw hersteltraject. Drugsgebruik of verslavend gedrag wordt soms gestimuleerd door vrienden of door de druk om ergens bij te horen die jij ervaart. Stressvolle situaties, problemen thuis of op het werk, of het verlies van een dierbare kunnen allemaal bijdragen aan het ontstaan van jouw verslaving. Het is dus belangrijk dat jij beseft dat verslaving meestal het gevolg is van een samenspel van verschillende factoren in jouw leven, en niet alleen door één oorzaak wordt bepaald. Door hiervan bewust te zijn, kun jij beter begrijpen waarom je verslaafd bent geraakt en hoe je kunt helpen bij het zoeken naar een oplossing die past bij jouw persoonlijke situatie.

Wat is junkiegedrag?

Junkiegedrag is eigenlijk niets meer of minder dan het gedrag van een drugsverslaafde. Drugsgebruikers liegen vaak om hun gebruik te verbloemen en manipuleren om de verslaving in stand te kunnen houden. Zelfs als dit zorgt voor gevaarlijke situaties of problemen. De term ‘junk' heeft een negatieve bijklank, waarbij het lijkt of verslaving een mentaliteitsprobleem is. In de volksmond wordt het gebruikt om manipulatief, leugenachtig of onverantwoord gedrag te beschrijven. Toch is het belangrijk te beseffen dat junkiegedrag voortkomt uit ziekte, niet uit karakter.

Een verslaafde is niet ‘slecht’ of ‘lui’, maar gevangen in een patroon van ontwijking, schaamte en afhankelijkheid. Wij spreken daarom liever over verslavingsgedrag – iets waar je van kunt herstellen met de juiste hulp.

Wij beschouwen een verslaving daarom eerder als een chronische ziekte. Je kunt hiervan herstellen en ermee leren omgaan. Daar is vaak wel intensieve en persoonlijke begeleiding voor nodig in de vorm van verslavingszorg.

Denk jij een verslaving te herkennen bij een dierbare of geliefde? Schroom dan niet om contact met ons op te nemen. Je kunt ons bellen op 040-303 5023 of vul het contactformulier in. Wij beantwoorden je vragen en geven advies.

Verslavingsgedrag gaat samen met angst

Angst is een groot onderdeel van verslaving. En vaak ook een van de redenen waarom een verslaafde zich op een bepaalde manier gedraagt. Door een verslaving verlies je de controle over jezelf en dat is eng. Nog enger is het om te stoppen, nuchter te zijn en dan nog steeds het gevoel te hebben de controle kwijt te zijn. Daarnaast weet een verslaafde vaak diep van binnen dat zijn dierbaren last hebben van de verslaving. Zo ontstaat ook de angst voor het teleurstellen van partner, ouders of bijvoorbeeld kinderen.

Al met al kunnen deze gevoelens ervoor zorgen dat je meer wilt gebruiken, erover gaat liegen en wanneer je erop aangesproken wordt soms heftig of agressief kunt reageren.

Angst voor niet meer kunnen vluchten in je verslaving

Toegeven dat je een probleem hebt, aan jezelf of aan een ander, kan zorgen voor angst. Je vlucht daarom, bewust of onbewust, in je gebruik en in je verslaving. Werken aan je verslaving en aan jezelf betekent dat deze vluchtroute zal wegvallen.

Als dit je tegenhoudt bij het zoeken van hulp, weet dan dat je er niet alleen voor staat. Wij staan met open armen voor je klaar en begeleiden je naar een nieuw leven waar jij weer de macht over het stuur hebt. Samen kijken we naar die soms verborgen triggers voor jouw gebruik of gedrag en gaan ermee aan de slag.

Schaamte en schuld

Sociale contacten worden soms verbroken doordat iemand met gebruiksproblemen geen initiatief meer toont. Of omdat naasten afstand nemen vanwege leugens en manipulatie. Maar als je verslaafd bent, stoot je zelf soms ook bewust mensen af. Bijvoorbeeld uit schaamte of schuldgevoel. Je kunt je schamen omdat je niet meer voor jezelf of je gezin kunt zorgen. Of omdat je al je geld vergokt hebt. Er ontstaat boosheid en onbegrip van dierbaren richting jou, maar ook omgekeerd.

Een verslaving is echter een chronische hersenaandoening. Een intensieve en persoonlijke behandeling kan dan helpen om jullie weer dichter bij elkaar te brengen.

Ondersteuning van familie en vrienden

De steun van jouw familie en vrienden is ontzettend waardevol voor iemand die worstelt met verslaving. Als naaste kun jij het verschil maken door er te zijn voor de persoon, zonder te oordelen of te veroordelen. Wij weten hoe belangrijk het is dat je begrip toont en een luisterend oor biedt - dit kan al enorm veel betekenen voor iemand in deze kwetsbare situatie. Soms vraag je je misschien af wat je precies moet doen, maar samen praten over gevoelens, duidelijke afspraken maken en het stimuleren van het zoeken naar professionele hulp zijn waardevolle stappen die jij kunt zetten. Door deze aanpak help je diegene om bewust gezondere keuzes te maken. Het ondersteunen van iemand met verslavend gedrag kan zwaar zijn, daarom dat we ook familiebijeenkomsten organiseren. Samen sta je immers sterker.

Gedrag van een ex-verslaafde

Na herstel verandert het gedrag van een ex-verslaafde vaak aanzienlijk. Er is meer bewustzijn, zelfreflectie en balans, maar het proces vraagt tijd. Sommige mensen ervaren nog triggers of terugvalmomenten, vooral in stressvolle situaties. Het herkennen van deze patronen is essentieel om verslavend gedrag te overwinnen en nuchter te blijven.

Daarom is nazorg en terugvalpreventie een belangrijk onderdeel van elke behandeling. Bij Connection SGGZ helpen we cliënten niet alleen afkicken, maar ook werken aan gedragsverandering en zelfinzicht.

Hulp bij verslavend gedrag

Herken jij de kenmerken van verslavingsgedrag bij jezelf of bij een dierbare? Je kunt bij ons terecht voor informatie, advies en hulp. Wij zijn er voor mensen met verslaving, maar ook voor iedereen die te maken heeft met een verslaafde.

Verslavend gedrag overwinnen vraagt om meer dan alleen stoppen met gebruiken. Het gaat om gedragsverandering, inzicht in onderliggende oorzaken en het aanleren van nieuwe manieren om met stress en emoties om te gaan.

Bij Connection SGGZ werken we met persoonlijke behandelplannen waarin zowel het middel als het gedrag centraal staan. Ons team van professionals en ervaringsdeskundigen helpt je stap voor stap om weer grip te krijgen op je leven.

Wil jij verslavingsgedrag bij jezelf of een dierbare herkennen of overwinnen? Bel ons op 040-303 5023 of vul onderstaande contactformulier in en maak verslavend gedrag bespreekbaar.