Wanneer ben je verslaafd?

Wanneer ben je verslaafd? Het antwoord op die vraag is niet altijd zwart-wit. Gebruik je regelmatig alcohol, drugs of medicatie, dan vraag je je misschien af of dat nog binnen de grenzen valt of dat er meer aan de hand is. We vertellen je graag wat een verslaving is, welke signalen daarbij horen en hoe je kunt herkennen of er meer aan de hand is dan je dacht.

Wat is verslaving?

Verslaving is een ernstige, chronische aandoening van je hersenen. Het gaat verder dan veel of vaak gebruiken: het middel of gedrag beïnvloedt je denken, voelen en doen. Je bent de controle verloren, ondanks dat je weet dat het middel schadelijk voor je is. De geestelijke afhankelijkheid, zoals het sterke verlangen (craving), zorgt ervoor dat je blijft gebruiken, zelfs als je dat niet wilt. Stoppen kan gepaard gaan met psychische klachten zoals onrust, angst of somberheid en soms zelfs met een psychose. Daarnaast kan je lichaam gewend raken aan het middel, wat bij stoppen leidt tot lichamelijke ontwenningsverschijnselen zoals trillen, zweten of hartkloppingen. Hoe langer het gebruik doorgaat, hoe ingrijpender de gevolgen worden en hoe moeilijker het wordt om te stoppen.

Kenmerken van een verslaving

De kenmerken van een verslaving zijn officieel vastgelegd in de DSM-V, een lijst van criteria die wordt gebruikt door zorgprofessionals wereldwijd om de ernst van het probleem in te schatten. Hoe meer van deze kenmerken van toepassing zijn, hoe ernstiger de verslaving is. 

1. Je gebruikt vaker en in grotere hoeveelheden dan je van plan was.
2. Je hebt geprobeerd om te stoppen of te minderen, maar dit is mislukt.
3. Het gebruik en herstel van je gebruik kosten veel tijd.
4. Je voelt een sterk verlangen om te gebruiken (craving).
5. Door je gebruik schiet je tekort op het werk, tijdens je studie of thuis.
6. Je blijft gebruiken, ondanks dat je erdoor in de problemen raakt.
7. Door je gebruik geef je je activiteiten die voorheen belangrijk voor je waren op.
8. Je gebruikt constant, ondanks dat je daardoor in gevaar komt.
9. Je gebruikt constant, terwijl je weet dat je lichamelijke en psychische problemen verergeren.
10. Je hebt grotere hoeveelheden nodig om hetzelfde effect te blijven voelen.
11. Je krijgt last van afkickverschijnselen als je het middel weer gebruikt.

Wanneer ben je verslaafd aan drugs?

Verslaafd zijn aan drugs betekent dat je de controle kwijt bent over je gebruik. Het gaat niet alleen om hoe vaak of hoeveel je gebruikt, maar om de grip die je langzaam verliest. Je merkt bijvoorbeeld dat:

• je niet meer kunt stoppen, ook al wil je dat 
• je de drugs vaker, meer en langer gebruikt dan je jezelf had voorgenomen 
• het gebruik steeds grotere gevolgen heeft voor je werk, relaties of financiën
• je last krijgt van ontwenningsverschijnselen als je stopt, zoals lichamelijke klachten, onrust of somberheid
• je voortdurend bezig bent met je gebruik of zoekt naar manieren om te gebruiken

Wanneer ben je verslaafd aan alcohol? 

Wanneer je verslaafd bent aan alcohol is er sprake van afhankelijkheid: je hebt alcohol nodig om te functioneren of om je goed te voelen. Stoppen lukt niet meer zomaar en in sommige gevallen kan dat zelfs lichamelijk gevaarlijk zijn. Het gaat niet alleen om hoeveel je drinkt, maar vooral om de controle die je kwijt bent. Je merkt bijvoorbeeld dat:

• je volledig de controle kwijt bent over je drinkgedrag, wat zich uit in niet kunnen stoppen ondanks dat het grote problemen geeft 
• het je niet lukt om te stoppen of na een tijdje toch weer begint  
• je zowel geestelijke als lichamelijke afkickverschijnselen krijgt 
• je obsessief aan alcohol denkt of kijkt uit naar het volgende moment dat je kunt drinken

Waarom erkennen vaak zo moeilijk is

Ook als je bepaalde signalen herkent, is het niet altijd makkelijk om toe te geven dat je gebruik uit de hand loopt. Het beeld van verslaving is vaak zwart-wit: of je hebt een probleem, of niet. Maar er zit een grijs gebied tussen. Je functioneert misschien nog prima op werk of sociaal vlak en toch kun je merken dat je steeds meer de controle verliest. Juist in die fase is het belangrijk om eerlijk naar je gebruik te durven kijken.

Wat kun je doen als je jezelf herkent?

Herken je signalen bij jezelf of bij iemand in je omgeving en wil je daar eens over praten? Je kunt altijd bij ons terecht. Soms helpt een gesprek om beter te begrijpen wat er speelt en wat een volgende stap kan zijn. Laat je gegevens achter via het contactformulier of bel ons op het nummer 040 303 5023.