Gokverslaving

Wist je dat 87% van de Nederlandse volwassen bevolking minstens 1 keer in zijn leven heeft gegokt? Gokken kan erg spannend zijn. Er bestaat echter altijd de kans dat dit leidt tot problemen. Wat is nu precies een gokverslaving en wanneer ben je verslaafd? Lees hier verder over de achtergrond van gokverslaving en hoe wij deze verslaving behandelen. 

Wat is een gokverslaving?

Een gokverslaving, ook bekend als pathologisch gokken of ludomanie, is een psychische stoornis. Je ervaart continu een dwangmatige drang om te gokken, ondanks de negatieve gevolgen voor jezelf en de mensen om je heen. Bij dit verslavende gedragspatroon is ‘willen’ vaak langzaam veranderd in ‘moeten’ en stoppen lukt niet meer. 

Gokverslaving als ziekte

Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat bij het ontstaan en bij het verdere verloop van verslaving delen van de hersenen betrokken zijn, zoals het beloningscentrum, het geheugen en de neocortex. Omdat je eigen hersencellen je dwarszitten, is stoppen met verslavend gedrag erg moeilijk. 

Wat is gokken?

Gokken is het nemen van een kans of risico met als doel een bepaalde uitkomst te verkrijgen, meestal met het oog op winst. Er zijn verschillende manieren om te spelen: 

• casino's
• krasloten
• loterijen
• gokkasten
• sportweddenschappen
• dobbelspellen
• kaartspellen zoals pokeren en Blackjack
• online gokspellen

Vaak wordt er geld ingezet of waardevolle items. De uitkomst is over het algemeen afhankelijk van toeval, hoewel er voor sommige vormen ook vaardigheid en strategie nodig is.

Wanneer heb je te maken met een gokverslaving?

Het is soms moeilijk in te schatten of er echt sprake is van een probleem. De ernst van een gokverslaving hangt af van hoe vaak en hoeveel je dit doet, maar ook wat de consequenties zijn. De spanning van het wel of niet winnen, kan ervoor zorgen dat je het keer op keer wil doen. Problematisch gokken wordt dan ook gekenmerkt door verlies van controle over gedrag. Dit kan ertoe leiden dat je je leven laat beheersen en dat je er veel tijd en geld aan besteed.

Vicieuze cirkel van verslaving

Gokken kan een sterk negatieve invloed hebben op je dagelijkse leven. Bijvoorbeeld op het werk: je gaat gokken in plaats van naar je werk. Of bij relaties: je leent geld van familie of vrienden en kan dit niet meer terugbetalen. De schulden die hier vaak uit voortvloeien, hebben een grote impact op je leven en zo kan je al snel in een vicieuze cirkel terechtkomen.

Invloed van drugs op jouw gokgedrag

Drugs, zoals coke en alcohol, kunnen een grote invloed hebben op je gokgedrag. Cocaïne staat erom bekend de impulsiviteit te verhogen. Alcohol en gokken kunnen samen riskant zijn, omdat alcohol je beoordelingsvaardigheden sterk vermindert. Cannabis beïnvloedt je concentratie, wat ervoor kan zorgen dat je andere beslissingen neemt dan wanneer je nuchter bent. Ook kan je drugs en gokken zo met elkaar verbinden, dat het een niet meer zonder het ander gaat, met alle gevolgen die hierbij horen.

Geschiedenis van gokken

Kansspelen hebben al duizenden jaren een magische aantrekkingskracht. De oudste zeskantige dobbelsteen stamt uit circa 3000 v.Chr. en is gevonden in Irak. Keizer Augustus deed het, Napoleon was er dol op en Marie Antoinette kon het de hele nacht volhouden: spelen om geld, en niet zo’n klein beetje ook. Van arme boeren tot steen­rijke vorsten – in de loop van de geschiedenis hebben allerlei soorten mensen zich aangetrokken gevoeld tot gokken als een manier om makkelijk en snel geld te verdienen.

Stijgende populariteit en online gokken 

De populariteit van gokken blijft stijgen en recente cijfers tonen aan dat de consumptie verder is toegenomen. Tussen 2015 en 2018 groeide de gokconsumptie met bijna 12 procent, wat resulteerde in een totaal van 2,5 miljard euro. Opvallend is de constante groei van de geldstroom binnen de loterij- en kansspelbranche, waar de productiewaarde tussen 2015 en 2018 met meer dan 11 procent toenam, tot iets meer dan 2 miljard euro.

Een opmerkelijke trend van de afgelopen jaren, is de verschuiving naar online gokken. Met de voortschrijdende digitalisering en de legalisering van online gokken kiezen steeds meer spelers voor online platforms. De verwachting is dat deze trend zich verder zal voortzetten, met een toenemend aantal mensen dat de voorkeur geeft aan virtuele omgevingen. Vooral tijdens de coronapandemie kon online gokken een vlucht zijn voor mensen uit hun vaak harde werkelijkheid. Eenzaamheid was in deze periode een aanleiding om op zoek te gaan naar een ‘quick win’. Hierdoor was de kans op het ontwikkelen van een online gokverslaving groter.

3 factoren die invloed hebben op het ontwikkelen van een gokverslaving

Niemand kiest ervoor om verslaafd te zijn. Maar waarom word je eigenlijk gokverslaafd? Het begint vaak onschuldig, maar onbewust kan je de controle verliezen. Zeker wanneer je te maken hebt met onderliggende problematiek zoals een jeugdtrauma. Slechts een klein deel van de mensen die gokken wordt daadwerkelijk verslaafd. Er zijn drie factoren die kunnen leiden tot gokverslaving:

1. Biologische factoren

Bepaalde boodschapperstoffen in het brein, waarvan de hoeveelheid genetisch bepaald wordt, komen meer voor bij problematische gokkers. In onderzoek wordt gesteld dat genetische, neurocognitieve en neurobiologische factoren een kwetsbaarheid vormen voor het ontstaan van verslavingsproblematiek. Deze kwetsbaarheid kan het ontstaan en voortduren van pathologisch gokken bevorderen (Goudriaan & DeFuentes-Merillas, 2012). 

2. Psychologische factoren

Verschillende psychologische factoren zijn gerelateerd aan het ontstaan van een gokprobleem. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat pathologische gokkers aanzienlijk vaker psychische stoornissen en/of middelenproblematiek hebben in vergelijking met mensen zonder gokproblematiek. Een aantal belangrijke psychologische mechanismen die een rol spelen bij de potentie van verslaving:

• De onregelmatige bekrachtiging van winsten bij spellen, zoals fruitautomaten, maar ook bijvoorbeeld roulette.
• De rol van verwachtingen (near misses).
• Cognitieve illusies, zoals een bovenmatige aandacht voor winsten.
• Een aantal spelmechanismen zijn verbonden met een hoger verslavingspotentieel: een kortere uitbetalingsinterval, zoals bij fruitautomaten en casinospelen, blijkt sterk met gokproblematiek samen te hangen. Terwijl spellen waarbij een langere tijd ligt tussen inzet en uitkomst nauwelijks samenhangen met gokproblematiek, zoals bij deelname aan loterijen.
• Inzet (hoe hoger, hoe verslavender) en de suggestie dat je zelf invloed heeft op de uitkomst van het kansspel (illusion of control), waardoor de suggestie gewekt wordt dat het gaat om behendigheid, in plaats van kans (Goudriaan & DeFuentes-Merillas, 2012).

3. Sociale factoren

Sociale factoren beïnvloeden zowel de deelname aan kansspelen als de kans op problemen. Mensen die dicht bij een casino wonen en mensen die in een achterstandswijk wonen, hebben vaker gokproblemen (Goudriaan & DeFuentes-Merillas, 2012). Een grotere toegankelijkheid van gokgelegenheden door wet- en regelgeving hangt ook samen met een hogere kans op het ontwikkelen van een verslaving. 

De relatie tussen gamen en gokken

Er bestaat een verband tussen gok- en gameverslaving. De laatste jaren zien we namelijk dat games en kansspelen op internet samen worden aangeboden. Er is steeds meer een verwevenheid van de aanbieders van games en kansspelen en er wordt wederzijds reclame gemaakt voor elkaars producten. Daarnaast lijken games soms heel sterk op echte kansspelen. Games bevatten soms kansspelelementen, zoals loot boxes, en lijken soms sterk op een kansspel. Een andere trend is dat virtuele items uit games (bijvoorbeeld skins) als betaalmiddel kunnen worden gebruikt bij deelname aan kansspelen.

Hoe ga je om met een gokverslaafde?

Je kind, ouder, partner, broer, zus, beste vriend(in) of collega is gokverslaafd. Hoe ga je hiermee om? Dichtbij iemand staan die verslaafd is, zorgt voor stress. Je kunt je schuldig voelen, boos zijn of je erg eenzaam voelen. Je mag best erkennen dat het niet meer gaat, dat je aan het einde van je krachten bent. Het is niet makkelijk om tot de conclusie te komen dat er hulp van buitenaf nodig is.

Het is belangrijk om je te realiseren dat jij geen invloed hebt op het gedrag van de verslaafde. Waar je wel invloed op hebt, is de manier waarop jij met deze situatie omgaat. Je kunt namelijk wel je eigen gedrag veranderen en hoe jij op de verslaafde reageert. Het doel is om op een punt te komen waar jouw leven niet meer in het teken staat van de verslaving van je naaste en de vicieuze cirkel doorbroken wordt. Ook daar kan de afkickkliniek van Connection SGGZ bij helpen. We hebben een speciaal familieprogramma waarin we je handvatten aanreiken hoe om te gaan met een gokverslaafde in je directe omgeving.

Wat kost hulp bij gokverslaving?

Omdat iedere Nederlander verzekerd is voor specialistische geestelijke gezondheidszorg worden al onze behandelingen vergoed door de zorgverzekeraar. Omdat we vinden dat iedereen recht heeft op persoonlijke en specialistische gezondheidszorg, vragen we geen eigen bijdrage voor de behandeling. Je betaalt alleen een zelfstandige bijdrage voor niet-gerelateerde kosten die gericht zijn op comfort, en eventuele ticketkosten.

Kwaliteit en vertrouwen

Wij zijn als erkende kwaliteitszorginstelling in het bezit van onderstaande officiële documenten: 

• WTZa-vergunning
• HKZ-certificatie
• AGB-code

Zo kan jij vertrouwen op goede zorg om duurzaam te kunnen herstellen van je verslaving.

Persoonlijke behandeling bij gokverslaving

Als jij je aanmeldt voor hulp bij je gokverslaving, dan heb je de belangrijkste stap al gezet. Omdat we bij Connection SGGZ verslaving heel goed begrijpen en veel ervaring hebben met het behandelen hiervan, gaan wij respectvol en onbevooroordeeld te werk. Door behandeling in onze kliniek in Eindhoven, Utrecht, Meerlo of Zuid-Afrika is herstellen wel degelijk mogelijk.

De behandeling van een gedragsverslaving lijkt in veel opzichten op de behandeling van een middelenverslaving zoals drugsverslaving of alcoholverslaving. We bieden behandelingen op maat, die de volgende componenten kunnen bevatten:

• Inzetten op de hulpvraag van de cliënt en zijn motivatie om zijn doel te bereiken.
• Psycho-educatie om het eigen gedrag te leren kennen. 
• Analyse om zowel de uitlokkende als de in stand houdende factoren van het gokken in kaart te brengen. Deze factoren bepalen voor een groot deel de behandeling en de volgorde.
• De toepassing van gedragsexterne maatregelen om met gokken te stoppen of het onder controle te krijgen op de korte termijn. Deze maatregelen bevatten bijvoorbeeld het verminderen van de beschikbaarheid van je geld en het overdragen van je financiën aan iemand anders. Ook kun je jezelf registreren voor een gokstop bij speelhallen, casino's en online goksites. Daarnaast focussen we op het vergroten van de beloning van plezierige activiteiten. Dit als alternatief voor de belonende waarde van gokken.
• Het uitdagen van 'gokillusies' of irrationele gedachten.
• Terugvalpreventie en nazorg, gericht op het trainen van de cliënt om risicovolle situaties voor terugval te herkennen, zoals sociale druk, negatieve emoties (bijvoorbeeld angst, depressie en woede) en interpersoonlijke conflicten. We verstrekken geschikte strategieën voor het omgaan met problematische situaties.

Tijdens een intake brengen we je behoeften en mate van verslaving in kaart . We stellen een op maat gemaakt behandelplan samen. Vervolgens ga je onder begeleiding van ons team van ervaringsdeskundigen en professionals werken aan jouw duurzame herstel.

Is gokverslaving erfelijk?

Gokverslaving kan erfelijk zijn. Het hoeft echter niet automatisch te betekenen dat jij ook gokverslaafd wordt als een van je ouders dat is of was, maar er speelt waarschijnlijk wel een verhoogd risico. Zo bleek uit onderzoek dat de kinderen van verslaafde ouders een afgevlakte lichamelijke stressrespons hadden: zij maakten minder cortisol aan tijdens stresstaken, in vergelijking met jongeren zonder verslaafde ouders (Evans, Greaves-Lord, Euser, Franken, & Huizink, 2013). Ook bleek dat de hartslag van deze jongeren minder snel ging tijdens de stresstaken. Hierdoor zouden zij kunnen denken het gokken ‘makkelijk aan te kunnen’ en dat ze de stress van nadelige financiën makkelijker naast zich neer kunnen leggen.

Aandacht voor je familie

Verslaving kun je wel bestempelen als ‘familieziekte’. Een verslaving heeft namelijk niet alleen effect op de verslaafde zelf, maar ook op de omgeving. Daarom heeft Connection SGGZ tijdens de behandeling ook graag contact met je sociale systeem. Op deze manier helpen wij je familie en vrienden om te leren omgaan met de effecten van een verslaving.

Zet de eerste stap naar een leven zonder verslaving

Wanneer er sprake is van structureel gokken, je niet meer zelfstandig kan stoppen en je gedrag tot problemen leidt, dan is het tijd om hulp te zoeken. Zet vandaag nog de eerste stap en bel: 040 3035023. Ons team staat voor je klaar wanneer je te maken hebt met een gokverslaving.